ماموریت دانش بنیان ها در آب های ژرف معین شد - مجله ایرکا

این فناوری ها نشان از دایره وسیع تکنولوژی های کاربردی در حوزه آب است که کم و بیش به وسیله محققان کشور و شرکت های دانش بنیان ارائه شده اند. اما در این میان کشف آب های ژرف هم از دیگر تدبیرهایی محسوب می گردد که در کشورهای دارای ظرفیت همانند ایران به عنوان یکی دیگر از راهکاری بهره وری از آب های زیرزمینی مطرح می گردد.

آب های ژرف همان برف های ذوب شده ای هستند که در لایه های سنگی عمیق قرار دارند و عمدتاً در فواصل خیلی زیاد از مخازن این آب ها واقع شده اند که با حجم زیاد و سرعت کم به وسیله شکستگی ها به درون زمین نفوذ نموده و به مخازن آب ژرف می رسند. این مخزن ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و در بعضی از کشورها مورد بهره برداری قرار گرفته اند.

با آنالیز های محققان بعضی استان های کشور از جمله سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی دارای ظرفیت آبی زیرزمینی هستند که با ورود به عمق 3 هزار متری زمین، می توان آن را برای مصرف آبی همان منطقه استخراج کرد.

در حال حاضر نزدیک به یک دهه است که پروژه بزرگ کشف آب های زیرزمینی و ژرف استان سیستان و بلوچستان در حال انجام است و با حفر 2 چاه، آب مورد احتیاج منطقه را تامین می نماید.

برنامه ریزی برای مدیریت پروژه کشف آب های زیرزمینی / توسعه مدل علمی کشف آب های ژرف

با وجود آنکه از مطالعات شناسایی آب های ژرف در ایران 10 سال می گذرد، به تازگی مسئولان معاونت علمی و فناوری وارد این حوزه شده و با هماهنگی مسئولان استانی و سرمایه گذاران به پیشرفت پروژه کشف آب های ژرف یاری می نمایند.

دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری درخصوص اهمیت آب های ژرف و ضرورت انعقاد قراردادهای لازم برای پیشرفت پروژه می گوید: کمبود آب، مانع توسعه در سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی شده به همین علت مطالعات آب ژرف در این استان ها سرعت گرفته است. در حوزه اکتشاف آب های ژرف، به دستاوردهای خوبی رسیدیم.

وی اضافه می نماید: در حال حاضر روی توسعه مدل علمی کشف این آب ها کار می کنیم تا به آب با کیفیت بالاتری برسیم و امیدواریم در چاه های تازه به آب شرب هم دست یابیم.

ستاری تاکید می نماید: تحول صنعت در هر دو استان سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی در گرو توسعه آب ژرف است. چرا که هزینه های انتقال آب بالا است. از سویی فناوری ها برای حفاری آب ژرف توسعه پیدا نموده است. آب های ژرف حوزه بزرگی برای سرمایه گذاری است که شرکت های دانش بنیان می توانند سهم بالایی از بازار آن را داشته باشند.

تکمیل فناوری های مطالعاتی آب های ژرف در دست اقدام است

دکتر نادرقلی ابراهیمی مشاور معاون علمی و فناوری و دبیر کارگروه تخصصی آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست این معاونت در مورد اهمیت کشف آب های ژرف و تتازه پذیر به خبرنگاران می گوید: فناوری شناسایی، مطالعات، حفاری و بهره برداری مطالعات آب های ژرف طی سالهای اخیر شروع شده و در چهار سال گذشته با قوت پیش رفته است.

ابراهیمی با بیان اینکه با توجه به بحران آبی استان سیستان و بلوچستان، شناسایی منابع تازه یکی از راههای برون رفت از بحران آب است، ادامه می دهد: مطالعات در این استان در حال تکمیل است و ادامه دارد.

وی با تاکید بر اینکه این مطالعات در راستای اکتشاف چاه های آب در منطقه سیستان و بلوچستان است، اضافه می نماید: این منابع حتماً باید شناسایی و پس از تکمیل زنجیره فناوری های مطالعاتی، حفاری و استحصال، برای تامین آب شرب شهروندان در اختیار دستگاه متولی قرار داده گردد.

ابراهیمی با بیان اینکه تا به امروز دو چاه مطالعاتی اکتشافی حفر شده است، می افزاید: تجهیزات این مطالعات همگی ساخته شرکت های دانش بنیان است، امید داریم با هماهنگی صورت گرفته عملیات تکمیل مطالعات کشف آب های زیرزمینی به نتیجه معینی بر اساس راهبرد معین شده برسد و متعاقباً برنامه بهره برداری شروع گردد. تا به امروز بخشی از این هدف بزرگ محقق شده است.

وی در پاسخ به اینکه برای کشف آب های ژرف و مطالعات مربوط به آن با نقدهای روبرو است آیا این موضوع مانع ادامه پروژه نمی گردد، تاکید می نماید: بعضی نقدها غیر علمی به مطالعات آب های ژرف در حد حرف و غیر کارشناسی هستند؛ مثلاً انکار کشف آب در ژرفای زمین در مرحله مطالعات و اکتشاف، از جمله این نقدها بوده که معنایی ندارند.

ابراهیمی یادآور می گردد: این مطالعات در جهت ظرفیت شناسی است که چقدر آب تتازه پذیر در زیر زمین داریم؛ وظیفه ما مطالعات اکتشافی است.

20 ماموریت دانش بنیان ها در حوزه آب های ژرف معین شد

با توجه به اینکه کشف آب های ژرف، اطلاعات وسیعی را برای استخراج آب می طلبد و مستلزم شناخت منطقه ها و نواحی مستعد است از این رو معاونت علمی وفناوری فراخوانی را منتشر نموده و براساس آن از دانش بنیان های فعال در این عرصه حمایت می نماید.

در این فراخوان، موضوعات اصلی که باید تحقیق و آنالیز شوند یا دستگاه هایی که به فراوری برسند، معین شده است. این ماموریت ها از مطالعات آب های زیرزمینی ایران تا ساخت تجهیزات و پالایش آب های نامتعارف را در بر می گیرد.

جدول 20 ماموریت دانش بنیان ها در زمینه کشف آب های ژرف

شرکت های دانش بنیان می توانند با ورود به عرصه پژوهش در زمینه آب های ژرف هم راهکارهای علمی خود را ارائه نمایند تا دستیابی به آب های ژرف با سهولت بهتری انجام بگیرد و بدین واسطه احتیاج منطقه ها کم برخوردار از آب مرتفع گردد.