زنده کردن مردگان با هوش مصنوعی، کار غیراخلاقی یا واقعیت انکارناپذیر دنیای مدرن؟
به گزارش مجله ایرکا، امروزه همه ما زمان زیادی را صرف استفاده از شبکه های اجتماعی و به اشتراک گذاشتن افکار یا تصاویرمان می کنیم. علاوه بر این، به بسیاری از مواردی که دیگران به اشتراک می گذارند هم واکنش نشان می دهیم؛ پست هایی که می پسندیم را لایک می کنیم و برای پست های دیگران کامنت می گذاریم یا حتی آن ها را بازنشر می کنیم. این رفتار ها یا به عبارت صحیح تر، ردپای دیجیتالی ما اگر رصد و جمع آوری و پردازش گردد، اطلاعات زیادی را درخصوص شخصیت حقیقی مان یا حداقل کسی که وانمود می کنیم هستیم را نشان می دهد. کارشناسان هوش مصنوعی معتقدند که این ردپای دیجیتالی، تقریبا برای ساخت یک نسخه کپی از ما که پس از درگذشتنمان بتواند با دوستان و عزیزانمان چت کند و ارتباط داشته باشد کافی است.
به گزارش ایسنا، کارشناسان فناوری و درمانگران غم و اندوه در حال بحث در خصوص این ایده هستند که آیا فناوری و مشخصا هوش مصنوعی می تواند به غم و اندوه از دست دادن افراد یاری کند یا خیر. کارشناسان فناوری معتقدند که طراحی یک کپی دیجیتالی از کسی که از جهان رفته با شبیه سازی صدا و تصویر آن ها می تواند در پذیرش بهتر مرگ برای اطرافیانش یاری کند و این فناوری به زودی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. این پیشنهاد کارشناسان فناوری باعث بحث های زیادی در توییتر شده است.
موضوع این بحث ها از آن جا آغاز شد که پراتیک دسای، کارشناس ارشد هوش مصنوعی مستقر در آمریکا، 8 آوریل در توییتی نوشت: از این پس به صورت منظم آغاز به ضبط صدای والدین، بزرگتر ها و عزیزان خود کنید. با جمع آوری داده های متنی، صوتی و ویدیویی کافی، احتمال 100 درصد وجود دارد که آن ها پس از ترک بدن فیزیکی شان برای همواره بتوانند با شما زندگی نمایند. حتی تا سرانجام سال جاری ممکن است این امکان فراهم گردد.
این پست توییتری از زمان انتشار تا به امروز 11.6 میلیون بار بازدید داشته و تقریبا هفت هزار بار بازنشر شده است.
پس از ارسال این توییت که جنجال زیادی به پا کرد و انتقاد بسیاری از کاربران را در پی داشت، بسیاری از کاربران اظهارنظر این کارشناس هوش مصنوعی را ایده ای مشابه به فیلم های آخرالزمانی دانستند و بعضی دیگر از کاربران معتقد بودند که ایده شبیه سازی حیات مردگان، غیراخلاقی یا ناسالم برای سلامت فکر بازماندگان است.
بعضی دیگر از کاربران هم این ایده دسای را شبیه به داستان یکی از قسمت های سریال معروف آینه سیاه (Black mirror) دانستند. یکی از کاراکتر های این قسمت از سریال آینه سیاه، پس از مرگ نامزدش با یاری گرفتن از فناوری هوش مصنوعی، با او ارتباط برقرار می نماید و با نامزد زنده شده اش زندگی می نماید.
دسای بعدا در پاسخ به این نقدها نوشت که آن قسمت از سریال آیینه سیاه را دیدن کردم. الان متوجه شدم که تصمیم ارتباط داشتن با از دست رفتنگان یک مسئله کاملا شخصی است و من صمیمانه عذرخواهی می کنم که احساسات شما را جریحه دار کردم.
اخیرا با توجه به پیشرفت های فراوان هوش مصنوعی و محبوب شدن چت بات هایی مانند ChatGPT، کاربران ضمن استفاده از آن ها و حیرت از پیشرفت های روزافزون پلتفرم های مبتنی بر هوش مصنوعی، با خطرات بالقوه توسعه بدون حد و مرز این فناوری هم آشنا شده اند. کارشناسان فناوری هم نظرات متفاوتی نسبت به قبل پیدا نموده اند و موضوع ساخت کپی دیجیتالی از افراد پس از مرگ مورد تردید آن ها قرار گرفته است.
آیا امکان دارد که افراد پس از مرگ بتوانند به یاری هوش مصنوعی به زندگی ادامه دهند؟
ریچارد خوری، رئیس انجمن هوش مصنوعی کانادا (CAIAC) معتقد است که با استفاده از فناوری هوش مصنوعی به صورت بالقوه می توان یک کپی دیجیتالی از افراد درگذشته ایجاد کرد و با آن ها ارتباط برقرار کرد، اما این کپی های دیجیتالی از افراد درگذشته، نمی توانند کاملا آدم از جهان رفته را زنده نمایند.
خوری می گوید در حال حاضر می توانیم با جمع آوری اطلاعات شخصی مانند تصویر، صدا، نمونه ویدیو و بعلاوه ردپای دیجیتالی افراد در شبکه های اجتماعی، یک کپی دیجیتالی از فرد درگذشته را بازسازی کنیم، اما این کپی ساخته شده کافی نیست. ما قسمت های مهمی از هویت فرد متوفی مانند حافظه، ایده های شخصی، نحوه نگرش و شخصیت افراد را نمی توانیم بازسازی کنیم.
در حال حاضر علیرغم پیشرفت های خیره نماینده هوش مصنوعی، کارآمدترین چت بات های ساخته شده مبتنی بر این فناوری هم برای پاسخ دادن به سوالات کاربران، داده های جمع آوری شده از اینترنت را ارائه می نمایند و نمی توانند تفاوتی بین حقیقت و دروغ یا شایعات قائل شوند. این مسئله نگرانی های زیادی را درخصوص پتانسیل بالقوه این فناوری در توسعه و انتشار اطلاعات غلط یا (Misinformation) ایجاد نموده است.
ریچارد خوری در ادامه می گوید با توجه به ساختار هوش مصنوعی که قادر به تفکر نیست، از انسان آموزش می بیند و اطلاعاتش را هم از اینترنت گردآوری می نماید، بازسازی هویت کامل انسانی که شامل احساسات منحصر به فرد و خاطرات و عواطف پیچیده و منحصربه فرد است تقریبا ناممکن است.
علیرغم مسائل مربوط به مستندسازی تمام لحظات زندگی یک فرد برای آنکه بتوان با هوش مصنوعی او را به نوعی زنده کرد، مسائل دیگری هم وجود دارند.
خوری در این مورد می گوید برای آنکه بتوانیم یک فرد مرده را با هوش مصنوعی زنده کنیم باید تک تک مواردی که او در طول حیاتش زندگی نموده را مستند کنیم و اطلاعات آن را داشته باشیم تا هوش مصنوعی بتواند به طور دقیق آن ها را شبیه سازی کند. خوری می گوید در صورت قادر بودن به انجام چنین کاری، یکی از چالش های ما این است که آنچه ما از زندگی افراد در اختیار داریم که گردآوری و مستند کنیم با چیزی انسان ها واقعا هستند بسیار فرق دارد.
خوری می گوید خاطرات از اتفاقات مختلف پس از گذشت چند سال شکل مبهمی به خود می گیرند. مغز انسان طوری طراحی شده که خاطراتش از اتفاق های مختلف را نسبت به احساساتی که به آن اتفاق داشته به یاد می آورد. خاطرات ما از موضوعات مختلف لزوما با حقیقت آن واقعه منطبق نیست. به همین علت هوش مصنوعی نمی تواند به صورت درست و صحیح یک نسخه کپی شده از یک فرد مرده بسازد.
بنابراین هوش مصنوعی به تن هایی نمی تواند فکر کند. ساختارش براساس ورودی اطلاعات از اینترنت است. از انسان آموزش می بیند و اگر هم بتواند یک کپی دیجیتالی از یک فرد مرده بسازد، آن کپی صرفا یک نسخه سطحی با پاسخ ها و اطلاعات سطحی خواهد بود.
توسعه ربات های سوگواری در چین
ظهور و توسعه ابزار های مبتنی بر هوش مصنوعی مولد در چین، عده ای را به فکر زنده کردن عزیزان از دست رفته خود انداخته است. این توسعه دهندگان، اطلاعاتی مانند تصاویر، ویدیو ها و صدا هایی از فرد متوفی را جمع آوری می نمایند و با ارائه آن ها به یک سیستم مبتنی بر هوش مصنوعی، ربات هایی می سازند که می تواند رفتار فرد متوفی را شبیه سازی کند.
برای نمونه یک مهندس نرم افزار جوان چینی به نام یو جیالین به تازگی یکی از این ربات های سوگواری را برای پیدا کردن فرصت خداحافظی با پدربزرگش که یک دهه پیش از جهان رفته توسعه داده است.
ایده ساخت این ربات سوگواری در سال 2020 به فکر یو جیالین خطور کرد. او به مقاله ای با موضوع همگام سازی حرکات لب با صدای ضبط شده برخورد کرد و پس از خواندن آن مقاله به یاد پدربزرگش افتاد که یک دهه پیش درگذشته بود و این سوال را از خودش پرسید که آیا می توانم پدربزرگم را با استفاده از این فناوری دوباره ببینم؟
رباتی که یو جیالین توسعه داده، تنها نمونه موجود نیست و ساخت این نرم افزار ها حالا به موضوعی محبوب در چین تبدیل شده اند و بسیاری از توسعه دهندگان دست به ساخت چنین ربات هایی می زنند تا مردم فرصت ارتباط با عزیزان از دست رفته شان را داشته باشند.
ایده ساخت ابزار هایی مبتنی بر فناوری برای ارتباط با درگذشتگان سال هاست که وجود داشته و تا به امروز اپلیکیشن های مختلفی برای این منظور توسعه داده شده، اما حالا با رشد سریع فناوری هوش مصنوعی مولد، توانایی ربات های سوگواری پیشرفت زیادی نموده و این ربات ها می توانند پاسخ های شخصی سازی شده بیشتری بدهند و به سوالات دیگران تا جایی که ورودی اطلاعاتشان کافی باشد به سوالات پاسخ دهند.
هایبینگ لو، استاد اطلاعات و تجزیه و تحلیل در دانشگاه سانتا کلارا درباره چرایی محبوبیت روزافزون توسعه ربات های اندوه در چین می گوید نمونه های ساخته شده قدیمی از این ربات ها به مجموعه وسیعی از داده ها احتیاج داشتند، اما حالا با پیشرفت هوش مصنوعی و بعلاوه چت بات ChatGPT، مهندسان غیرمتخصص هم می توانند مدل های زبان را با نکاتی از گذشته یک فرد گردآوری می نمایند، یک ربات سوگواری بسازند که تقریباً با ظاهر فرد مرده مطابقت دارد و مانند او صحبت می نماید و تاحدودی فکر می نماید.
او در ادامه می گوید، با یاری فناوری امروز، برای یادگیری سبک و لحن حرف زدن یک انسان، علیرغم گذشته به نمونه های بسیار زیاد برای تقلید احتیاجی نداریم.
هایبینگ لو که تحقیقاتش بر روی هوش مصنوعی متمرکز است در ادامه می گوید سیستم هایی مانند ChatGPT که برنامه ای محبوب و مبتنی بر متن است با پیشرفت هایی که تا امروز نموده توانایی این را دارد که یاد بگیرد بیشتر مردم چگونه صحبت می نمایند یا می نویسند و شما برای تهیه یک کپی از یک انسان درگذشته، فقط باید کمی سیستم ها را تغییر دهید تا شباهت 99 درصدی با شخص فوت شده داشته باشد. با پیشرفت های امروزی، تفاوت های فاحش نوع پاسخ دادن ربات سوگواری با فرد حقیقی درگذشته، حداقل خواهد بود.
نظر موافقان و مخالفان توسعه ربات های سوگواری
اگرچه این فناوری هنوز در مراحل ابتدایی توسعه است، اما از هم اکنون کارشناسان درباره اینکه آیا ربات های سوگواری می توانند با طولانی تر کردن روند بهبودی از غمِ افراد عزادار، سوگواری آن ها را کمتر نمایند یا آن را بدتر نمایند، اختلاف نظر دارند. مطمئنا یک نسخه محدود کپی شده از افراد مرده که برپایه هوش مصنوعی فراوری شده، نمی تواند همچون یک انسان زنده با دوستان و اعضای خانواده اش تعامل داشته باشد و جای خالی فرد متوفی را پر نمی نماید.
کارشناسان موافق با توسعه هرچه بیشتر ربات های سوگواری معتقدند که ربات های سوگواری راه حل مناسبی برای کنار آمدن با غم و اندوه از دست دادن عزیزان است و به اطرافیان متوفی یاری می نماید که مرگ عزیزانشان را آرام تر و بهتر بپذیرند.
این کارشناسان معتقدند که بسیاری از افراد، فرصت خداحافظی با درگذشتگان را پیدا نمی نمایند یا حرف های ناگفته زیادی با نزدیکان از دست رفته شان دارند یا حتی بسیاری از مردم دوست دارند که با درگذشتگانشان صحبت نمایند و دلشان برای معاشرت با آن ها تنگ می گردد. ربات های سوگواری این فرصت را هرچند مصنوعی در اختیار آنان قرار می دهد و پذیرش مرگ را برای انسان ها آسان تر می نماید.
بعضی دیگر از کارشناسان در مخالفت با توسعه ربات های سوگواری، معتقدند که ساختن و در دسترس همه قرار دادن این ربات ها، موجب می گردد که بسیاری از افراد نتوانند با مقوله مرگ کنار بیایند و به استفاده از این ربات ها عادت می نمایند که می تواند منجر به افسردگی های حاد گردد.
بعضی از کارشناسان هم دغدغه حریم خصوصی و امنیت دارند و می گویند که اصلا ساخت و توسعه چنین ابزار هایی که اطلاعات بسیاری از مردم را جمع آوری و پردازش می نماید، حریم خصوصی افراد درگذشته و حتی خانواده هایشان را نقض می نماید و ممکن است بعضی از سواستفاده گران با استفاده از این اطلاعات دست به کلاهبرداری یا فریب نزدیکان فرد درگذشته بزنند.
منبع: فرارو