راهنمای چوب شناسی برای انتخاب حرفه ای سرویس چوب - مجله ایرکا

نبرد متریال ها؛ چوب جامد در برابر مهندسی شده

اولین سوالی که باید بپرسید این است: مغز این کار چیست؟. درک تفاوت بین چوب جامد (Solid Wood) و چوب های مهندسی شده (Engineered Wood) مرز بین یک خرید ابدی و یک خرید مصرفی است.

1. چوب جامد

چوب جامد همان چیزی است که از تنه درخت بریده شده و پس از خشک شدن، مستقیماً در ساخت استفاده می گردد. هیچ چسب یا فرآیند شیمیایی پیچیده ای در ساختار آن دخالت ندارد. از مزایای این چوب میتوان به اصالت و زیبایی آن اشاره نمود در واقع هیچ دو قطعه ای شبیه هم نیستند. الگوهای رگه و گره ها در این چوب، منحصر به فرد هستند که باعث شده این موضوع برای برخی خانواده ها در هنگام خرید سرویس چوب بسیار مجذوب نماینده باشد. بعلاوه قابل تعمیر است یعنی اگر سطح میز چوب جامد خش بیفتد، می توان آن را سنباده زد و دوباره رنگ کرد. این ویژگی عمر محصول را به ده ها سال می رساند. این چوبها اتصالات مستحکمی نیز دارند؛ پیچ و میخ و اتصالات نجاری (مثل کام و زبانه) در بافت طبیعی چوب بسیار محکم تر از MDF می مانند.

در کنار مزایای بسیار، این چوبها بسیار گران تر از گزینه های دیگر هستند. بعلاوه این چوبها در برابر تغییرات دما و رطوبت، منبسط و منقبض می گردد. اگر نجاری حرفه ای نباشد، احتمال ترک خوردن (Cracking) یا تاب برداشتن (Warping) وجود دارد.

2. چوب های مهندسی شده

این محصولات برای برطرف معایب چوب طبیعی ساخته شده اند. رایج ترین ها در بازار ایران عبارتند از:

الف) تخته لایه (Plywood) - قهرمان پنهان

پلای ود یا تخته لایه، از چسباندن لایه های نازک چوب بر روی هم ساخته می گردد. این چوب بسیار مقاوم تر از MDF و حتی گاهی مقاوم تر از چوب جامد در برابر رطوبت و فشار. اگر سرویس خوابی با پلای ود ساخته شده، کیفیت بالایی دارد.

ب) ام دی اف (MDF) - استاندارد مدرن

تخته فیبر با دانسیته میانه. این محصول از پودر چوب و چسب رزین تحت فشار و حرارت بالا فراوری می گردد. برخلاف باور عموم، MDF متریال بدی نیست. سطحی کاملاً صاف دارد که برای رنگ های پوششی و روکش کاری عالی است. اما پیچ ها را به خوبی چوب نگه نمی دارد و در صورت نفوذ آب، باد می نماید.

ج) نئوپان - گزینه مالی

تخته خرده چوب که از پرس کردن براده های درشت چوب و چسب ساخته می گردد. مقرون به صرفه ترین و ضعیف ترین گزینه. معمولاً با روکش ملامینه (لترون) در بازار عرضه می گردد. تحمل بار سنگین را ندارد و اتصالات در آن زود لق می شوند. خرید سرویس خواب نئوپان توصیه نمی گردد مگر برای استفاده موقت.

سلاطین جنگل؛ شناخت چوب های رایج در بازار ایران

در هنگام خرید سرویس چوب وقتی فروشنده می گوید این کار تمام چوب است، سوال بعدی شما باید این باشد: چه چوبی؟. هر گونه چوبی ویژگی های فیزیکی و قیمت متفاوتی دارد.

1. چوب گردو - پادشاه چوب ها

در ایران، چوب گردو نماد تجمل و کیفیت است. رنگی از قهوه ای شکلاتی تیره تا قهوه ای روشن با رگه های سیاه و بنفش دارد و بافت آن ریز و بسیار زیباست. این چوب در سبک مبلمان کلاسیک نفیس، منبت کاری های ظریف و روکش های گران قیمت کاربرد دارد. چوب گردو بسیار سخت و متراکم است. مبل گردو باید سنگین باشد. باید مراقب باشید چوب های مقرون به صرفه را با شاپان (رنگ) تیره ننموده باشند تا جای گردو بفروشند.

2. چوب راش - ستون فقرات مبل کلاسیک

رایج ترین چوب باکیفیت در بازار مبل ایران، به خصوص برای مبلمان استیل و کلاسیک. راش ایرانی (کمیاب)، راش گرجستان (رایج ترین) و راش آلمان (بسیار باکیفیت و گران) از انواع آن است. این چوب رنگ کرم مایل به سرخ یا صورتی دارد و بافتی یکنواخت و متراکم دارد و تقریباً بدون گره است. چوب راش بسیار محبوب است زیرا خوش تراش است، مقاومت بالایی در برابر حشرات دارد و به خوبی رنگ می پذیرد. اگر مبلی منبت کاری تمیز و محکمی دارد، احتمالاً راش است.

3. چوب بلوط - نماد قدرت

بلوط انتخابی عالی برای کسانی است که دوام فیزیکی و زیبایی بافت برایشان مهم است. این چوب دارای بافت درشت و منافذ باز است و رگه های آن بسیار تعیین و زیباست. بسیار سخت و مقاوم در برابر ضربه است. چوب بلوط بیشتر در سبک های مدرن، روستیک و میزهای ناهارخوری که احتیاج به مقاومت سایشی دارند استفاده می گردد. اگر روی چوب دست کشیدید و زبری بافت و رگه ها را حس کردید، احتمالاً بلوط است (یا چوب زبان گنجشک که شباهت زیادی به بلوط دارد).

4. چوب روسی - مالی و نرم

چوب روسی نام یک گونه درخت نیست؛ بلکه نام تجاری چوب های سوزنی برگ (مانند کاج و نوئل) است که از روسیه وارد می شوند. این چوب رنگ سفید یا کرم روشن دارد و بسیار سبک و نرم است. به راحتی با ناخن خط می افتد. از چوب روسی معمولا در اسکلت داخلی مبلمان راحتی (کلاف) به علت سبک بودن و عدم ترک خوردگی استفاده میگردد. برای رویه میز ناهارخوری یا نمای بیرونی مبلمان لوکس گزینه مناسبی نیست زیرا در برابر ضربه بسیار ضعیف است و زود زخمی می گردد. اما برای کلاف داخلی مبل راحتی تمام پارچه، برترین گزینه است.

دنیای روکش ها؛ مرز بین واقعیت و توهم

بسیاری از سرویس های چوبی امروزی، ترکیبی از مغز MDF یا چوب های مقرون به صرفه با یک لایه نازک روکش هستند. شناخت روکش ها برای تشخیص قیمت واقعی محصول حیاتی است.

روکش های طبیعی

این روکش ها لایه های بسیار نازکی (کمتر از 1 میلی متر تا 3 میلی متر) هستند که از تنه درختان باارزش (گردو، ملچ، بلوط) بریده شده و روی مغز کار (MDF یا نئوپان) پرس می شوند.

• ویژگی: حس، بو و بافت چوب را کاملاً منتقل می نمایند. قابلیت رنگ پذیری و ترمیم دارند.
• روکش ملچ: یکی از محبوب ترین روکش های طبیعی در ایران با رگه های بسیار زیبا و درهم تنیده که به کار اصالت می دهد.
• تشخیص: اگر الگوی رگه ها در تمام سطح کار به صورت غیرتکراری و طبیعی باشد، روکش طبیعی است. هیچ دو قسمتی از روکش طبیعی عیناً مثل هم نیست.

روکش های مصنوعی

این روکش ها ساخته دست بشر هستند و معمولاً از کاغذهای طرح دار آغشته به رزین یا پلاستیک ساخته می شوند.

• ملامینه: پرکاربردترین روکش روی نئوپان و MDF. مقاوم در برابر خش و رطوبت، اما حس پلاستیکی دارد و قابل ترمیم نیست.
• وکیوم (ممبران): روکشی پلاستیکی (PVC) که با خلاء روی MDF کشیده می گردد. برای کارهای ابزار خورده کلاسیک استفاده می گردد. اگر چسب وکیوم بی کیفیت باشد، بعد از مدتی روکش باد نموده و بلند می گردد.
• روکش های کاغذی (فینیش فویل): مقرون به صرفه ترین نوع. بسیار آسیب پذیر در برابر آب و خط و خش. معمولاً در مبلمان بسیار مقرون به صرفه استفاده می گردد.

چطور روکش طبیعی را از مصنوعی تشخیص دهیم؟

1. تست تکرار: به بافت چوب نگاه کنید. اگر یک گره یا طرح خاص دقیقاً و به فواصل منظم تکرار شده است، آن روکش مصنوعی (چاپ شده) است. طبیعت کپی پیست نمی نماید!
2. تست لمس: روکش های طبیعی (اگر با رنگ های پوششی ضخیم خفه نشده باشند) دارای بافت و گرمای خاص چوب هستند. روکش های مصنوعی معمولاً سرد و لیز حس می شوند.
3. لبه ها: محل تلاقی لبه های میز را چک کنید. در روکش طبیعی باید امتداد رگه ها منطقی باشد (مثل برش چوب). در روکش مصنوعی گاهی نوار لبه با سطح همخوانی ندارد.

نتیجه گیری و پیشنهاد نهایی

هنگام انتخاب سرویس چوب، شما در واقع سه چیز را می خرید: متریال، مهندسی ساخت و پرداخت نهایی. اگر در پی اصالت هستید و بودجه کافی دارید، به سراغ چوب گردو یا راش بروید. اگر در پی ظاهر مدرن و قیمت مناسب هستید، ترکیب MDF با روکش چوب طبیعی (بلوط یا گردو) هوشمندانه ترین انتخاب است.

اعتقاد داریم که برای مبلمان راحتی، احتیاجی نیست مبلمان های با چوب گردو و راش خریداری کنید چرا که این چوبها در مبلمان راحتی نمایان نیستند و زیر پارچه قرار میگیرند.اما دقت کنید که مبلمان راحتی تان حتما از کلاف چوب روسی با پایه های راش استاندارد ساخته شده باشد. و در آخر توصیه میکنیم که از خرید سرویس های با مغز نئوپان برای اتاق خواب یا محیط های مرطوب جداً خودداری کنید. حالا که با مطالعه این مقاله تفاوت چوب روس با راش و ام دی اف با تخته لایه را می دانید، می توانید با اعتماد به نفس وارد نمایشگاه شوید و سوالاتی بپرسید که فروشنده را وادار به صداقت کند.