مأموریت اصلی کاوشگر تس ناسا با موفقیت خاتمه یافت - مجله ایرکا

ناسا اعلام کرد که با گذشت دو سال از آغاز کاوش های تس در مدار زمین، مأموریت اصلی این تلسکوپ فضایی در 4 جولای (14 تیر) سرانجام یافته و در این مدت پیروز شده است 66 سیاره فراخورشیدی کشف کند و 2100 مورد از یافته های آن نیز هنوز نیاز به بررسی دقیق توسط دانشمندان دارد.

با سرانجام مأموریت اصلی، تس هم چنان به مطالعه آسمان ادامه خواهد داد اما تحت مأموریت دیگری که تا سپتامبر 2022 (شهریور 1401 خورشیدی) برنامه ریزی شده است.

پاتریشیا بوید (Patricia Boyd) دانشمند پروژه تس در مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا (Goddard Space Flight Center) درباره این مأموریت گفت: تس رصدهای بسیار زیاد با کیفیتی انجام می دهد که داده هایی با ارزش برای موضوعات علمی گوناگون فراهم می کند. در عین حال که این کاوشگر به مأموریت دیگر خود وارد می گردد، می توان گفت که تا اکنون نیز یک دستاورد عظیم محسوب می گردد.

تس که نام آن کوتاه شده عبارت ماهواره نقشه بردار فراخورشیدی گذران (Transiting Exoplanet Survey Satellite) است، در 18 آوریل 2018 (29 فروردین 1397) در مدار قرار گرفت و کار علمی خود را سه ماه بعد آغاز کرد. این کاوشگر از روش گذر به دنبال جهان های دیگری می گردند که قابل سکونت باشند. در روش گذر، کاهش شفافیت و روشنایی ستاره ها بر اثر جرمی که به دور آن ها می گردد، به دقت پایش می گردد.

این روش سنجش، در پی پیروزیت قابل توجه تلسکوپ فضایی کپلر استفاده شده است. تلسکوپ فضایی کپلر که در اکتبر سال 2018 (8 آبان 1397) سرانجام فعالیتش از سوی ناسا اعلام شد، تا کنون حدود دو سوم از 4200 سیاره فراخورشیدی را که تا کنون کشف شده، یافته است. این در حالی است که یافته های کپلر هم چنان در حال بررسی است و دانشمندان هنوز به کاویدن مجموعه عظیم داده های این تلسکوپ فضایی می پردازند. هنوز 3000 نامزد احتمالی دیگر وجود دارد که باید تجزیه و تحلیل گردد.

اما تس هم چنان عملیاتی است و با وجود این که مأموریت اصلی آن برای دو سال برنامه ریزی شده بود، اکنون مأموریت گسترش یافته خود را آغاز کرده است. این تلسکوپ فضایی از چهار دوربین استفاده می کند تا محدوده ای به ابعاد 24 در 96 درجه از آسمان را در زمان تقریباًیک ماه مورد بررسی قرار دهد. این کاوشگر در سال اول مأموریت اصلی خود، به بررسی بخش های نیمکره جنوبی آسمان پرداخت و سپس در سال دوم به نیمکره شمالی آسمان جابه جا شد.

به گفته مقامات ناسا این شکارچی سیارات فراخورشیدی، طی مأموریت دو ساله خود حدود 75 درصد از آسمان را پوشش داده است.

در ادامه، مأموریت گسترش یافته نیز به همین ترتیب انجام خواهد شد که تس برای 12 ماه نخست روی نیمکره جنوبی آسمان تمرکز می کند و سپس به بررسی نیمکره شمالی آسمان می پردازد. در طول سال دوم این کاوشگر هم چنین محدوده هایی را در اطراف دایرة البروج (صفحه مداری زمین به دور خورشید) بررسی خواهد کرد.

مأموریت اولیه تس یافته های جالب توجه بسیاری داشت که از جمله آن می توان به سیاره TOI 700 d اشاره کرد. سیاره ای که هم اندازه زمین است و در کمربند حیات (جایی که آب مایع می تواند به صورت پایدار روی سطح وجود داشته باشد) قرار گرفته است.

اما ماموریت گسترش یافته تس می تواند از این هم پرحاصل تر باشد، زیرا تس در طول دو سال گذشته ارتقاء داده شده است. مقامات ناسا در این باره اشاره کردند: دوربین های این کاوشگر هر 10 دقیقه، سه برابر سریع تر از مأموریت اولیه، تصویری کامل تهیه می کند. یک حالت سریع اجازه می دهد که روشنایی هزاران ستاره هر 20 ثانیه اندازه گیری گردد و این در کنار روش قبلی رصد خواهد بود که در هر 2 دقیقه اطلاعات را از ده ها هزار ستاره جمع آوری می کرد.

بودجه ماموریت اولیه تس 200 میلیون دلار بود. علاوه بر این هزینه های پرتاب نیز 87 میلیون دلار را به خود اختصاص داد. اما بر اساس تجربه های قبلی پیش بینی می گردد که ماموریت گسترش یافته تس میزان زیادی به این ارقام اضافه نکند. به عنوان مثال مأموریت گسترش یافته کاوشگر افق های نو ناسا که در سال 2017 آغاز به کار کرد، کم تر از 15 میلیون دلار در سال هزینه داشت در حالی که بودجه ماموریت اولیه آن 780 میلیون دلار بود.

عکس ها از NASA

منبع: Space