گزارش، محورهای گفت وگوی وزیر دفاع ترکیه در سفر به بغداد و اربیل - مجله ایرکا

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه و ژنرال یاشار گولر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح این کشور، دیروز به بغداد سفر کردند.

جدیدترین خبرها و تحلیل های ایران و دنیا را در کانال تلگرامی خبرنگاران بخوانید. (کلیک کنید)

پیش از آن که هواپیمای حامل آکار و گولر در فرودگاه بغداد فرود بیاید، خبرگزاری آناتولی اعلام نموده بود که محور اصلی این سفر آنالیز زمینه های همکاری ترکیه و عراق در مبارزه با تروریسم است.

آکار در بغداد با مقامات برجسته ای همچون آدینه عناد وزیر دفاع، عثمان الغنیمی وزیر کشور، مصطفی الکاظمی نخست وزیر و برهم صالح رئیس جمهور ملاقات کرد.

مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق اعلام نموده که در خصوص گروه های تروریستی، دیدگاه مشترکی با آکار دارد و معتقد است که باید از حضور و تردد آنان در مرز جلوگیری کرد.

همچنین دفتر ریاست جمهوری عراق خاطرنشان کرد که برهم صالح، رئیس جمهور این کشور در ملاقات با خلوصی آکار روابط دوجانبه را آنالیز و تاکید نمودند که عراق، محل حمله به دیگران نیست.

صالح در ادامه بر همکاری میان ترکیه و عراق در مبارزه با تروریسم تاکید نموده است. در این ملاقات، آکار نیز بر حمایت ترکیه از تمامیت ارضی عراق و اهمیت همکاری مشترک تاکید نمود.

آکار پس از استقبال نظامی توسط آدینه عناد سعدون، در وزارت دفاع عراق در بغداد پایتخت این کشور و تبادل نظری دوجانبه همراه با همتای عراقی خود در نشست بین هیئت ها شرکت کرد.

وزیر دفاع ترکیه در این ملاقات گفت: می توانیم با همکاری، بر مسائل موجود در منطقه فائق بیاییم و ثبات و امنیت را در خاورمیانه که از هر لحاظ زیباترین نقطه دنیا است، برقرار کنیم. به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق احترام می گذاریم. وحدت سیاسی عراق برای ما یک اصل است. همانطور که همواره می گوییم ما یک هدف داریم آن هم این است که تامین امنیت مردم و مرزهای خودمان است. چشم طمع به خاک هیچ همسایه ای نداریم. وزیر دفاع ملی ترکیه همچنین با تاکید بر اینکه حضور تروریست ها در شمال عراق برای هر دو کشور نیز یک تهدید مهم است، توضیح داد: همکاری و هماهنگی در مبارزه با گروه تروریستی پ.ک.ک بسیار مهم است. ما با عراق برای هر طور همکاری آماده ایم.

مواضع مقامات بغداد در خصوص روابط بغداد - آنکارا، نشان داد که در دوران مصطفی الکاظمی، تمایل برای همکاری دفاعی و امنیتی بیشتر شده و هماهنگی و انسجامی که در ماجرای مدیریت سنجار به وجود آمد، آسودگی خاطر بیشتری به طرفین داده است.

ابعاد سیاسی - امنیتی سفر آکار به بغداد

پیش تر در ساختار سیاسی و اجرایی ترکیه، وزارت دفاع حکم مهم ترین رکن لجستیکی صنایع دفاعی را داشت و این رئیس ستاد کل نیروهای مسلح بود که از بالاترین قدرت نظامی کشور برخوردار بود. اما پس از تغییر نظام سیاسی ترکیه، ردای ویژه ای دوخته شد.

به ین معنی که مواجهه جسورانه ژنرال خلوصی آکار رئیس وقت ستاد کل نیروهای مسلح در قبال کودتاگران و عدم تبعیت از خواسته های آنان، عمق وفاداری او به اردوغان و دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه را نشان داد و با آن که چند ساعت کت بسته در دست نظامیان گولنی اسیر بود، زیر بار نرفت و قدرت را به آنها نسپرد.

در نتیجه، اردوغان نیز به پاس این وفاداری، پس از تاسیس نظام ریاستی، آکار را به دولت برد و وزارت دفاع را به او سپرد. با این تفاوت که حالا، وزارت دفاع، نه تنها همه کاره نظامی کشور است بلکه آکار عملاً در حلقه نخست دیپلماسی دولت اردوغان قرار گرفته و در کنار افرادی همچون هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت و ابراهیم کالن مشاور سیاست خارجی و امنیت ملی، صندلی ویژه ای پیدا نموده است.

بنابراین سفر آکار به بغداد به این معنی است که اردوغان، یکی از مهم ترین یاران نزدیک خود را به عراق فرستاده است.

سفر ژنرال آکار به عراق، پیش از هر چیز نشان دهنده این است که هماهنگی های دفاعی بین آنکارا و بغداد برای مقابله سخت تر با حملات پ.ک.ک، برای دولت اردوغان اهمیت بیشتری پیدا نموده است. چرا که قرار بود در راستای عملی کردن ایده ها و توافقاتی که در سفر اخیر مصطفی الکاظمی به آنکارا به دست آمده بود، بالاترین مقامات عراق و ترکیه در خصوص آب، یک نشست فنی مفصل برگزار نمایند و ارجحیت این سفر بر ملاقات مقامات آبی عراق و ترکیه، نشان می دهد که مساله پ.ک.ک در روابط بین آنکارا و بغداد، چه اهمیت بالایی دارد.

دولت اردوغان از امکان و توان آن برخوردار است که با استفاده از دو اهرم فشار مهم به نام های آب و مقابله با پ.ک.ک، در حوزه های مختلف، از بغداد و اربیل، امتیاز بیرد.

اهمیت سفر شبانه آکار به اربیل

شبکه تلویزیونی کردستان 24 که به شادمان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان تعلق دارد، مدعی شده که آکار، به این دلیل شبانه به اربیل رفته که برداشت و ارزیابی نهایی تیم او، این بوده که اگر شب به اربیل برود و در بغداد نماند، امنیت بیشتری خواهد داشت.

این رسانه همچنین اعلام نموده که آکار، قبلاً از مسعود بارزانی خواسته اجازه دهد که نیروهای پیشمرگ، با نیروی زمینی ارتش ترکیه علیه پ.ک.ک عملیات مشترک انجام دهنداما بارزانی در پاسخ گفته است: ما نمی خواهیم خون نمودها به دست نمودها ریخته گردد.

برخلاف انتظار، ملاقاتهای خلوصی آکار در اربیل، از ملاقات با مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان شروع شد. مسعود بارزانی حالا پست رسمی دولتی در اختیار ندراد. اما خلوصی آکار، با این اقدام، نشان داد که از دید آنکارا، او هنوز هم درمورد مسائل دفاعی و استفاده از نیروهای پیشمرگ، حرف اول را می زند.

جالب اینجاست که نه رسانه های اقلیم کردستان و نه رسانه های ترکیه، در خصوص جزئیات تبادل نظرهای مسعود بارزانی و آکار، اطلاعاتی منتشر نکردند.

دومین ملاقات آکار در اربیل، تبادل نظر با شادمان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان بود که پیش تر ریاست تشکیلات امنیتی اقلیم را در اختیار داشت و در دوران او، هماهنگی های امنیتی بین اقلیم و آنکارا به سطح بالایی رسید.

یکی از مهمترین محورهای تبادل نظر در ملاقات بین آکار و شادمان بارزانی، مساله سنجار یا به قول نمودها، شنگال بود. حالا در ظاهر، نیروهای پ.ک.ک از سنجار خارج شده اند و امنیت این شهر در اختیار نهاد و نیروی مشترکی است که با هماهنگی بغداد و اربیل شکل گرفته است. با این حال ترکیه هنوز هم نگران است و از این می ترسد که سنجار، تبدیل به قندیل دوم گردد و قرارگاه تازه ای برای پ.ک.ک در این شهر به وجود بیاید.

خلوصی آکار، پس از خاتمه ملاقات با نخست وزیر اقلیم، به دفتر ریاست اقلیم کردستان رفت تا در آنجا با نیچیروان بارزانی هم ملاقات کند.

نیچیروان بارزانی در سالیان گذشته، نقش مهمی در تقویت روابط اربیل - آنکارا ایفا نموده است.

در خاتمه باید گفت، در شرایط فعلی، شرایط داخلی عراق در بخش های سیاسی، امنیتی، مالی و میزان انسجام احزاب و گروه ها، به گونه ای است که ترکیه، امکان بیشتر و زمینه مساعدتری برای امتیازگیری از هر دو سوی بغداد و اربیل دارد.

اما اگر عراقی ها بخواهند در جهت انتخابات آینده، بین هر سه عنصر شیعه، اهل سنت و نمودها، انسجام و وحدت بیشتری به وجود بیاورند و یک دولت مقتدر و مبتنی بر اراده مردمی و حاکمیت ملی بر سر کار باشد، عراق خواهد توانست در پروژه های مالی و منطقه ای خود با ترکیه، در موازنه بهتری قرار بگیرد.