خواص باقالی؛ فواید شگفت انگیز، مضرات پنهان و نکات مهم مصرف
به گزارش مجله ایرکا، باقالی، دانه ای سبز و مغذی است که در بسیاری از فرهنگ ها جایگاه ویژه ای دارد. از خوراکی های خیابانی گرفته تا غذاهای سنتی ایرانی، همیشه باقالی یکی از محبوب ترین مواد غذایی به ویژه در فصول سرد سال محسوب می گردد. این دانه سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات آنتی اکسیدانی است و می تواند در حفظ سلامت بدن نقش چشمگیری ایفا نماید.
با وجود فواید زیاد، آگاهی از موارد منع مصرف و روش های درست استفاده از باقالی اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، به آنالیز جامع خواص باقالی، موارد احتیاط، روش های مصرف و پاسخ به پرسش های رایج می پردازیم.
ارزش غذایی باقالی
باقالی جزو مواد غذایی کم کالری و سرشار از مواد مغذی به شمار می رود. ارزش غذایی این دانه باعث شده در رژیم های مختلف، به ویژه رژیم های کاهش وزن و تغذیه سالم، جایگاه خاصی داشته باشد. هر 100 گرم باقالی حاوی:
آنتی اکسیدان های موجود در باقالی، مانند فلاونوئیدها و پلی فنول ها، با کاهش آسیب های اکسیداتیو در بدن ارتباط مستقیم دارند و خطر ابتلا به بیماری های مزمن را کم می نمایند.
خواص باقالی برای سلامتی
باقالی نه تنها طعم خوشایندی دارد، بلکه سرشار از مواد مغذی است که می تواند نقش مهمی در حفظ سلامت بدن ایفا نماید. مصرف منظم باقالی می تواند به بهبود عملکرد بسیاری از ارگان های بدن یاری کند و خطر ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش دهد. خواص باقالی برای سلامتی از سلامت دستگاه گوارش گرفته تا حفاظت از قلب و کنترل وزن را در بر می گیرد.
در ادامه به صورت مفصل تر به فواید باقالی در بخش های مختلف بدن خواهیم پرداخت.
خواص باقالی برای سیستم گوارش
فیبر موجود در باقالی به بهبود عملکرد دستگاه گوارش یاری می نماید و احتمال بروز یبوست را کاهش می دهد. این ماده غذایی با افزایش حرکات روده، سلامت دستگاه گوارش را حفظ می نماید. علاوه براین، فیبر محلول باقالی باعث تغذیه باکتری های مفید روده می گردد و به تعادل فلور روده یاری می نماید.
خواص باقالی برای قلب و عروق
باقالی به علت داشتن فیبر و ترکیبات آنتی اکسیدانی، نقش موثری در کاهش سطح کلسترول خون ایفا می نماید. مصرف منظم باقالی می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد. مزایای باقالی برای قلب شامل موارد زیر است:
- کاهش کلسترول بد (LDL)
- یاری به تنظیم فشار خون
- جلوگیری از التهاب عروق
- افزایش کلسترول خوب (HDL)
خواص باقالی برای کاهش وزن
باقالی به علت داشتن فیبر بالا، احساس سیری طولانی تری ایجاد می نماید. این خاصیت باقالی باعث می گردد فرد کمتر به سراغ خوردن میان وعده های ناسالم برود. بعلاوه کالری پایین باقالی آن را به یک انتخاب مناسب برای رژیم های کاهش وزن تبدیل نموده است.
خواص باقالی برای تقویت سیستم ایمنی
ویتامین C موجود در باقالی به تقویت سیستم ایمنی یاری می نماید. علاوه بر آن، مواد معدنی مانند آهن و منیزیم در حفظ سلامت عمومی بدن نقش دارند. آنتی اکسیدان های موجود در باقالی هم می توانند از آسیب سلولی جلوگیری نمایند و خطر ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش دهند.
فواید باقالی برای کبد
باقالی به علت داشتن ترکیبات آنتی اکسیدانی، برای سلامت کبد بسیار مفید است. آنتی اکسیدان های موجود در این دانه، با کاهش التهاب و یاری به سم زدایی، به بهبود عملکرد کبد یاری می نمایند. فواید باقالی برای کبد شامل:
- کاهش خطر بروز بیماری های کبدی
- یاری به کاهش آنزیم های کبدی در شرایط التهاب
- تقویت روند پاک سازی سموم از بدن
خواص باقالی برای مردان
مصرف باقالی برای مردان فواید خاصی دارد. این ماده غذایی با داشتن پروتئین و مواد مغذی فراوان، به حفظ سلامت جسمی و عملکرد جن.سی مردان یاری می نماید. از جمله خواص باقالی برای مردان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- افزایش انرژی و استقامت بدنی
- بهبود سلامت ج.نسی و یاری به تعادل هورمونی
- تأمین پروتئین لازم برای رشد و تقویت عضلات
فواید و مضرات باقالی پخته چیست؟
پختن باقالی نه تنها طعم دلپذیرتری ایجاد می نماید بلکه هضم آن را آسان تر می نماید. با این حال، پخت باقالی می تواند بخشی از مواد مغذی آن را کاهش دهد. فواید و مضرات باقالی پخته به توضیح زیر است:
فواید:
- هضم آسان تر نسبت به باقالی خام
- کاهش خطر نفخ و مسائل گوارشی
- افزایش دسترسی بدن به برخی مواد مغذی
مضرات احتمالی:
- از بین رفتن بخشی از ویتامین C در اثر حرارت
- تغییر طعم طبیعی باقالی در صورت استفاده از ادویه یا نمک زیاد
خواص باقالی پخته با گلپر
یکی از محبوب ترین روش های مصرف باقالی در ایران، پخت آن با گلپر است. گلپر گیاهی معطر است که خواص ضدنفخ دارد و علاوه بر طعم دهی، به هضم بهتر باقالی یاری می نماید. ترکیب باقالی پخته و گلپر می تواند:
- از بروز نفخ جلوگیری کند
- به بهبود عملکرد دستگاه گوارش یاری کند
- طعم باقالی را دلچسب تر کند
خواص باقالی با سرکه
مصرف باقالی همراه با سرکه، علاوه بر تغییر طعم، به بهبود هضم یاری می نماید. سرکه خاصیت ضدعفونی نماینده دارد و مصرف آن با باقالی می تواند از بروز نفخ جلوگیری کند. البته باید توجه داشت:
- مصرف بیش از حد سرکه ممکن است باعث تحریک معده گردد
- افراد مبتلا به مسائل گوارشی باید در مصرف سرکه احتیاط نمایند
باقلا برای چه افرادی مضر است؟
با وجود خواص بسیار، مصرف باقالی برای همه افراد مناسب نیست. افرادی که به بیماری فاویسم مبتلا هستند، نباید باقالی مصرف نمایند. فاویسم یک بیماری ژنتیکی است که در آن مصرف باقالی می تواند باعث تخریب گلبول های قرمز خون گردد. نشانه های واکنش به باقالی در این افراد شامل:
- زردی پوست و چشم
- تنگی نفس
- تپش قلب
- ادرار تیره
بعلاوه افراد زیر باید در مصرف باقالی محتاط باشند:
- زنان باردار در سه ماهه اول با.رداری
- بچه ها خردسال بدون مشورت پزشک
- بیماران مبتلا به برخی انواع کم خونی
مضرات باقالی برای کم خونی
برای برخی بیماران مبتلا به کم خونی، به ویژه افرادی که دچار کمبود آنزیم G6PD هستند، مصرف باقالی خطرناک است. این افراد پس از مصرف باقالی دچار همولیز گلبول های قرمز می شوند که می تواند شرایط کم خونی را وخیم تر کند. بنابراین، پیش از مصرف باقالی در صورت ابتلا به کم خونی، حتماً باید با پزشک مشورت گردد.
بعد از خوردن باقالی چی بخوریم؟
برخی افراد پس از مصرف باقالی دچار نفخ یا سنگینی معده می شوند. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است بعد از خوردن باقالی از مواد غذایی زیر استفاده گردد:
- چای نعناع یا دم نوش های گیاهی
- ماست کم چرب یا کفیر
- آب لیمو تازه
- میوه های سبک مثل سیب یا کیوی
این مواد غذایی به هضم بهتر باقالی یاری می نمایند و از بروز نفخ جلوگیری می نمایند.
روش های سالم مصرف باقالی
روش مصرف باقالی نقش زیادی در حفظ خواص آن دارد. برترین راه های مصرف باقالی عبارتند از:
- بخارپز یا آب پز کردن باقالی برای حفظ مواد مغذی
- اضافه کردن ادویه هایی مانند گلپر برای جلوگیری از نفخ
- مصرف تازه باقالی در کنار سبزیجات و روغن های سالم مثل روغن زیتون
نتیجه گیری
باقالی یکی از منابع غنی از مواد مغذی، فیبر و آنتی اکسیدان محسوب می گردد که فواید بسیاری برای سلامت بدن دارد. از بهبود سلامت قلب گرفته تا یاری به گوارش و کنترل وزن، باقالی نقش مهمی در رژیم غذایی ایفا می نماید. با این حال، آگاهی از مضرات و موارد احتیاط در مصرف آن، به ویژه برای افراد مبتلا به بیماری فاویسم یا برخی انواع کم خونی، اهمیت زیادی دارد. توصیه می گردد باقالی به صورت متعادل و با روش های سالم در برنامه غذایی خانواده گنجانده گردد تا از خواص بی نظیر آن بهره مند شوید.
سوالات متداول درباره باقالی
در ادامه و در انتهای این مقاله به سوالات رایجی که معمولا در خصوص باقالی در فکر همه وجود دارد پاسخ داده ایم:
آیا باقالی باعث چاقی می گردد؟
خیر. باقالی کم کالری و پر فیبر است و در صورتی که بدون چربی و افزودنی های پرکالری مصرف گردد، باعث چاقی نمی گردد.
تفاوت باقالی سبز و خشک چیست؟
باقالی سبز تازه تر، لطیف تر و سرشار از ویتامین C است. اما باقالی خشک مدت بیشتری قابل نگهداری است و طعم آن غلیظ تر است.
برترین زمان مصرف باقالی کی است؟
باقالی تازه در فصل بهار در دسترس است و برترین طعم و ارزش غذایی را دارد.
آیا بچه ها می توانند باقالی بخورند؟
بچه ها سالم می توانند باقالی بخورند، اما در صورت وجود سابقه خانوادگی فاویسم یا حساسیت های خاص، بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت گردد.
آیا مصرف باقالی برای بیماران دیابتی مفید است؟
بله. باقالی شاخص گلیسمی پایینی دارد و می تواند در رژیم غذایی بیماران دیابتی قرار بگیرد، البته باید در حد متعادل مصرف گردد.
منبع: کتاب کاله