آشنایی با فواید زالزالک - مجله ایرکا

خواص زالزالک برای سلامتی

1.زالزالک سرشار از آنتی اکسیدان است

زالزالک منبعی سرشار از پلی فنول است. پلی فنول ها ترکیبات آنتی اکسیدانی قوی هستند که در گیاهان یافت می شوند.

آنتی اکسیدان ها در خنثی کردن مولکول های ناپایداری به نام رادیکال آزاد نقش دارند. سطح بالای رادیکال های آزاد به بدن آسیب می رساند.

رژیم غذایی نامناسب و انواع سموم محیطی مانند آلودگی هوا و دود سیگار موجب واردشدن این مولکول ها به بدن می گردد. پلی فنول ها آنتی اکسیدان های مفیدی هستند که مزیت های فراوانی برای سلامتی دارند. این ترکیبات خطر ابتلا به موارد زیر را کاهش می دهند:

بعضی از انواع سرطان

دیابت نوع 2

آسم

بعضی از عفونت ها

مسائل قلبی

پیری زودرس پوست

گرچه نتایج به دست آمده در پژوهش های اولیه امیدوار نماینده است، ولی برای ارزیابی اثرات زالزالک روی خطر بیماری ها باید مطالعات بیشتری انجام دهیم.

جمع بندی

زالزالک دارای پلی فنول های گیاهی است که به علت ویژگی های آنتی اکسیدانی خود، مزیت های فراوانی برای سلامتی دارد.

2.زالزالک خواص ضدالتهابی دارد

این فرضیه مطرح است که زالزالک خواص ضدالتهابی دارد و سلامت ما را بهبود می دهد. التهاب مزمن با بیماری های فراوانی مانند دیابت نوع 2، آسم و بعضی از سرطان ها مرتبط است. در مطالعه ای که روی موش های مبتلا به بیماری های کبدی انجام شد، استفاده از عصاره زالزالک سطح ترکیبات التهابی را به طور قابل توجهی کاهش داد. به علاوه، پژوهش روی موش های مبتلا به آسم نشان داده است که مصرف مکمل عصاره زالزالک موجب کاهش التهاب و کاهش قابل توجه می گردد.

در مطالعات آزمایشگاهی و پژوهش های انجام شده روی حیوانات، نتایج امیدوار نماینده ای به دست آمده است. این نتایج موجب شده است دانشمندان بپندارند که این مکمل در انسان نیز اثرات ضدالتهابی دارد؛ البته برای تأیید این نتیجه گیری باید در این زمینه مطالعات بیشتری انجام گردد.

جمع بندی

در مطالعات انجام شده روی حیوانات و آنالیز های آزمایشگاهی، عصاره زالزالک خواص ضدالتهابی داشته است؛ ولی برای تأیید این نتایج باید مطالعات و آنالیز های بیشتری روی انسان ها انجام گردد.

3. زالزالک فشارخون را کاهش می دهد

در طب سنتی چینی، زالزالک یکی از مواد غذاییِ به شدت توصیه شده برای کاهش فشار خون است. چند مطالعه روی حیوانات نشان داده است که زالزالک می تواند گشادنماینده عروق باشد؛ یعنی رگ های خونی ای را که منقبض و تنگ شده اند، شل و گشاد کند و در نتیجه، فشار خون را کاهش دهد.

در این زمینه، مطالعه ای 10هفته ای روی 36 بیمار مبتلا به فشارخون خفیف انجام شد. در این مطالعه، کاهش قابل توجهی در فشارخون بیمارانی که روزانه 500 میلی گرم عصاره زالزالک مصرف کردند مشاهده نشد؛ ولی در این بیماران، گرایشی به سمت کاهش فشارخون دیاستولیک (diastolic/ پایین ترین رقم فشارخون مقدار گیری شده) ایجاد شد.

بعلاوه، مطالعه 16هفته ای دیگری روی 79 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 و فشارخون بالا انجام شد. این مطالعه نشان داد بیمارانی که روزانه 1200 میلی گرم عصاره زالزالک مصرف کردند، در مقایسه با بیماران گروه پلاسیبو (گروهی که دارونما مصرف کردند) بهبود بیشتری در فشارخون خود داشتند.

البته مطالعه مشابه دیگری روی 21 بیمار مبتلا به فشارخون خفیف، هیچ تفاوتی میان گروهی که از عصاره زالزالک استفاده نموده بودند و گروه پلاسیبو، نشان نداد.

جمع بندی

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد زالزالک با گشادکردن رگ های خونی، فشارخون را کاهش می دهد؛ ولی تمام مطالعات این نتیجه را تأیید نمی نمایند.

4. زالزالک چربی خون را کاهش می دهد

یکی از خواص زالزالک، تأثیر آن بر کاهش چربی خون است. بعضی از مطالعات نشان می دهد که عصاره زالزالک می تواند سطح چربی خون را کاهش دهد.

کلسترول و تری گلیسیرید ها دو نوع چربی هستند که همواره در خون ما وجود دارند. این چربی ها در سطح نرمال و طبیعی کاملا سالم و بی خطر هستند و در فراوری هورمون ها و انتقال مواد مغذی در سراسر بدن نقش مهمی ایفا می نمایند. برهم خوردن تعادل سطوح چربی خون، به ویژه بالا رفتن تری گلیسیرید و پایین آمدن سطح کلسترول خوب (HDL) در بروز تصلب شرایین یا آترواسکلروزیس (atherosclerosis) یا تشکیل پلاک در رگ های خونی نقش دارد.

[تصلب شرایین شرایطی است که در آن، روی دیواره داخلی سرخ رگ های با قطر میانه و بزرگ رسوب لیپید و کلسترول کم چگال تشکیل می گردد.]

اگر تجمع پلاک ادامه پیدا کند، ممکن است رگ خونی به طور کامل مسدود گردد و موجب بروز حمله قلبی یا سکته مغزی گردد.

در مطالعه ای، موش هایی که دو دُز متفاوت از عصاره زالزالک دریافت کردند، سطح کلسترول تام خون (total cholesterol) و کلسترول بد (LDL) پایین تری داشتند؛ سطح تری گلیسیرید کبد آنها نیز در مقایسه با موش هایی که این عصاره را دریافت ننموده بودند، 28 تا 47 درصد پایین تر بود.

به همین ترتیب، در مطالعه روی موش هایی که رژیم غذایی با کلسترول بالایی داشتند، عصاره زالزالک و داروی کاهنده کلسترولِ سیمواستاتین (simvastatin) کلسترول تام و تری گلیسیرید ها را تقریبا به مقدار برابری کاهش داد، ولی عصاره زالزالک علاوه بر این کاهش، سطح کلسترول بد (LDL) را نیز پایین آورد.

گرچه نتایج این آنالیز، امیدوار نماینده است، ولی برای ارزیابی اثر عصاره زالزالک روی چربی های خون به مطالعات انسانی بیشتری احتیاج داریم.

جمع بندی

در مطالعات انجام شده روی حیوانات تعیین شده است که عصاره زالزاک سطح کلسترول و تری گلیسیرید را پایین می آورد؛ ولی برای تعیین شدن این مسئله که آیا عصاره زالزالک در انسان نیز اثرات مشابهی دارد، باید مطالعات بیشتری انجام گردد.

5. زالزالک به گوارش و هضم غذا یاری می کند

یکی از خواص زالزالک، یاری آن به گوارش و هضم بهتر غذا است. قرن ها از زالزالک و عصاره آن برای درمان مسائل گوارشی، به ویژه سوء هاضمه و معده درد استفاده شده است. میوه های خانواده بری دارای فیبر هستند. اثبات شده است که فیبرها موجب کاهش ابتلا به یبوست می شوند و در بدن، نقشی مانند پری بیوتیک ها (prebiotic) دارند. پری بیوتیک ها فیبرهای غیر قابل هضم و نشاسته های پایداری هستند که باکتری های مفید روده را تغذیه می نمایند و برای حفظ سلامت گوارش و هضم غذا ضروری اند.

در مطالعه ای مشاهده ای (observational study/ مطالعه ای که روی داده های به دست آمده از مشاهده پدیده ها انجام می گردد و هدف آن یافتن روابط علّی میان متغیرها است) روی افرادی با هضم کُند غذا تعیین شد که هر 1 گرم فیبر غذایی اضافی مصرف شده، زمان میان دفعات اجابت مزاج (دفع مدفوع) را تقریبا 30 دقیقه کاهش می دهد.

به علاوه، در مطالعه ای روی موش ها مشاهده شد که عصاره زالزالک زمان حرکت غذا در دستگاه گوارش را به طور چشمگیری کاهش می دهد؛ یعنی غذا با سرعت بیشتری در طول دستگاه گوارش حرکت می کند که موجب رفع شدن سوء هاضمه می گردد.

در مطالعه ای روی موش های مبتلا به زخم معده نیز عصاره زالزالک اثرات محافظتی مشابه داروهای ضد زخم را روی معده موش ها نشان داد.

جمع بندی

قرن ها از زالزالک برای یاری به دستگاه گوارشی استفاده شده است؛ زیرا زالزالک زمان حرکت غذا در دستگاه گوارشی را کاهش می دهد و فیبر موجود در آن نیز پری بیوتیک است و در درمان یبوست مؤثر است.

6. جلوگیری از ریزش مو یکی از خواص زالزالک است

زالزالک از ریزش مو نیز جلوگیری می کند. این میوه یکی از مواد تشکیل دهنده رایج در محصولات رشد و تقویت مو است.

مطالعه ای روی موش ها نشان داد که مصرف عصاره زالزالک کوهی موجب تحریک رشد موها می گردد و تعداد و مقدار فولیکول های مو را افزایش می دهد؛ در نتیجه، موجب می گردد که موش ها موهای سالم تری داشته باشند.

دانشمندان عقیده دارند که پلی فنول موجود در زالزاک عامل این اثرات مفید است. البته در این زمینه پژوهش های اندکی اجرا شده است. برای تأیید این یافته ها باید پژوهش هایی نیز روی انسان ها انجام گردد.

جمع بندی

زالزالک یکی از مواد تشکیل دهندهٔ بعضی از محصولات رشد و تقویت مو است. ممکن است که پلی فنول موجود در زالزالک علت رشد موهای سالم باشد؛ ولی برای روشن شدن این مسئله به پژوهش های بیشتری احتیاج داریم.

7. زالزالک اضطراب را کاهش می دهد

یکی از خواص زالزالک اثر آرامش بخش ملایم آن است که می تواند در کاهش علائم اضطراب مؤثر باشد. در مطالعه ای درباره اثر زالزالک روی فشارخون، مقدار اضطراب کسانی که عصاره زالزالک مصرف نموده بودند، به طور قابل توجهی پایین نیامد؛ ولی در آنها گرایش به سمت کاهش اضطراب مشاهده شد.

در مطالعه دیگری روی 264 فرد دچار اضطراب، ترکیبی از زالزالک، منیزیم و گل خشخاش کالیفرنیا (California poppy flower) سطح اضطراب این افراد را در مقایسه با دارونما به مقدار قابل توجهی پایین آورد. هنوز تعیین نیست که زالزالک چه نقشی در این کاهش اضطراب ایفا نموده است.

زالزالک در مقایسه با داروهای ضد اضطراب معمول، عوارض جانبی بسیار کمتری دارد؛ به همین علت، پژوهش روی زالزالک برای استفاده از آن در درمان اختلالات سیستم عصبی مرکزی مانند اضطراب و افسردگی همچنان ادامه دارد؛ البته در این زمینه به پژوهش های بیشتری احتیاج داریم.

اگر دچار اضطراب هستید و می خواهید اثر مکمل زالزالک در کنترل اضطراب خود را بسنجید، هیچ یک از داروهای فعلی خود را قطع نکنید و حتما در این باره با پزشک خود مشورت کنید.

جمع بندی

شواهد محکمی وجود ندارد که نشان دهد مکمل های زالزالک می توانند اضطراب را کاهش دهند. پیش از توصیه زالزالک برای کاهش اضطراب، ابتدا باید پژوهش های بیشتری انجام دهیم.

8. از زالزالک برای درمان نارسایی قلبی استفاده می گردد

زالزالک بیش از همه به علت کاربرد آن در کنار داروهای مرسومِ درمان نارسایی قلبی شناخته می گردد. آنالیزِ 14 مطالعه (که به طور تصادفی انتخاب شدند و روی بیش از 850 نفر اجرا شده بودند) نشان داد که مصرف عصاره زالزالک همراه با داروهای نارسایی قلبی موجب بهبود عملکرد قلبی و تحمل ورزش (exercise tolerance) در بیماران می گردد؛ تنگی نفس و خستگی نیز در این بیماران کاهش یافت.

مطالعه مشاهده ای 2ساله ای روی 952 بیمار مبتلا به نارسایی قلبی نیز نشان داد کسانی که از مکمل عصاره زالزالک استفاده می نمایند، نسبت به کسانی که از این مکمل استفاده نمی نمایند، خستگی، تنگی نفس و تپش قلب کمتری دارند. گروهی که زالزالک مصرف می کردند، برای کنترل نارسایی قلبی خود به داروهای کمتری نیز احتیاج داشتند.

مطالعه گسترده دیگری روی بیش از 2600 بیمار مبتلا به نارسایی قلبی نیز نشان داد که مصرف مکمل زالزالک می تواند خطر مرگ ناگهانیِ مرتبط با قلب را کاهش دهد.

معمولا به بیماران مبتلا به نارسایی قلبی توصیه می گردد که علاوه بر داروهای خود، زالزالک نیز مصرف نمایند؛ زیرا این مکمل درمانی بی خطر است و عوارض جانبی اندکی دارد.

جمع بندی

یکی از خواص زالزالک کاربرد آن برای بیماران مبتلا به نارسایی قلبی است. تعیین شده است که زالزالک عملکرد قلبی را بهبود می دهد و علائمی مانند تنگی نفس و خستگی را کاهش می دهد.

9. به راحتی می توانیم زالزالک را به رژیم غذایی خود اضافه کنیم

البته پیدا کردن زالزالک، کار ساده ای نیست و به راحتی نمی توانیم آن را در فروشگاه های مواد غذایی محله مان پیدا کنیم؛ ولی برای تهیه زالزالک می توانیم به بازارهای میوه و تره بار به ویژه فروشگاه های مواد غذایی سالم و بهداشتی مراجعه کنیم یا دمنوش و عصاره آن را به صورت اینترنتی بخریم.

روش های استفاده از خواص زالزالک

به روش های مختلفی می توانید زالزالک را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:

مصرف زالزالک به صورت خام

زالزالک خام مزه ای ترش و کمی شیرین دارد و می تواند میان وعده بسیار خوبی باشد.

استفاده از چای زالزالک

می توانید چای زالزالک آماده را خریداری کنید یا با خشک کردن میوه، گل ها و برگ های این گیاه چای تهیه کنید.

استفاده از زالزالک در مربا و دسر

زالزالک میوه خوش طعمی است؛ می توانید با آن مربا و شربت تهیه کنید یا از آن در پخت کیک و شیرینی بهره ببرید.

تهیه سرکه و ترشی

با تخمیر زالزالک می توانید سرکه ای خوش طعم تهیه کنید و از آن به عنوان چاشنی در سس سالاد بهره ببرید.

مکمل های غذایی

می توانید از مکمل و عصاره زالزالک بهره ببرید. این مکمل به صورت پودر، قرص یا مایع عرضه می گردد.

توصیه هایی برای استفاده از مکمل های زالزالک

معمولا در مکمل های زالزالک از میوه زالزالک و بعلاوه برگ ها و گل های آن استفاده می گردد. البته بعضی از مکمل ها تنها از برگ و گل زالزالک تشکیل شده اند؛ زیرا غلظت آنتی اکسیدان های موجود در برگ و گل زالزالک بیشتر از میوه آن است.

دُز مصرفی توصیه شده برای برندها و شکل های مختلف مکمل های زالزالک، فرق دارد. بر اساس یک گزارش، کمترین دُز مؤثر عصاره زالزالک برای نارسایی قلبی، 300 میلی گرم در روز است. دُزهای معمول، 250 تا 500 میلی گرم است که روزانه 3 بار مصرف می گردد.

به خاطر داشته باشید که مکمل ها تحت نظارت سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) یا هیچ نهاد نظارتی دیگری قرار ندارند؛ بنابراین نمی توانیم از اثر بخشی واقعی یا بی خطر بودن آنها مطمئن باشیم و همواره باید مکمل ها را از منابع معتبر و قابل اطمینان تهیه کنیم.

از مکمل هایی بهره ببرید که مهر تأیید سازمان های مستقلی را دارند که اثربخشی و کیفیت مکمل ها را آنالیز می نمایند، سازمان هایی مانند فارماکوپیای آمریکا (USP)، بنیاد بین المللی بهداشت (NSF International) یا مرکز تحقیقاتی ConsumerLab.

جمع بندی

زالزالک را به شکل های مختلفی می توانید مصرف کنید. بعلاوه می توانید از مکمل زالزالک بهره ببرید. این مکمل ها تحت نظارت هیچ سازمانی نیستند؛ بنابراین حتما آنها را از منابع قابل اطمینان تهیه کنید.

عوارض جانبی و موارد احتیاطی

عوارض جانبی اندکی درباره مصرف زالزالک گزارش شده است. بعضی از افراد پس از مصرف زالزالک دچار حالت تهوع یا سرگیجه خفیف شده اند.

زالزالک اثری قوی روی قلب دارد؛ به همین علت می تواند روی داروهای خاصی اثر بگذارد. بنابراین اگر دارویی برای قلب، فشارخون یا کلسترول مصرف می کنید، پیش از مصرف مکمل های زالزالک با پزشک خود مشورت کنید.

جمع بندی

زالزالک بی خطر است و عوارض جانبی اندکی دارد؛ ولی اگر داروهای قلبی مصرف می کنید، پیش از آغاز مصرف مکمل زالزالک با پزشک خود مشورت کنید.

سخن پایانی

خواص زالزالک تا حد زیادی به علت آنتی اکسیدان های موجود در آن است. این میوه مفید دارای فواید سلامتی فراوانی به ویژه برای قلب است.

آنالیز ها نشان داده است که زالزالک فشارخون و سطح چربی خون را کاهش می دهد؛ بعلاوه در ترکیب با داروهای استاندارد و معمول، نارسایی قلبی را درمان می کند. از دیگر خواص زالزالک می توان به کاهش التهاب، بهبود رشد موها و یاری به گوارش و هضم غذا اشاره نمود.

اگر می خواهید این میوه پرخاصیت و مفید را امتحان کنید، بهتر است که پیش از مصرف آن به صورت مکمل غذایی، با پزشک خود مشورت کنید.

منبع: سایت چطور

منبع: راسخون